Volgende week dinsdag staat er een triest bericht in de krant: ‘Oudste mens overleden’. Iets om even stil bij te staan. Volgende week dinsdag dan. En vorige week dinsdag, en woensdag en over zes weken en drie jaar. Want dat kan natuurlijk helemaal niet. Op hetzelfde moment dat de oudste mens overlijdt is er al weer een andere oudste mens. Enzovoorts, enzovoorts.
Per dag overlijden er volgens het CBS alleen al in Nederland gemiddeld 380 mensen. Per dag overlijden op de hele wereld bijna 160.000 mensen. Overigens, maar dat terzijde, worden er per dag 370.000 mensen geboren, ruim twee keer zo veel. Driehonderdtachtig mensen dus, iets meer dan een per dag. Hoeveel daarvan halen de krant als ‘oudste mens’? Daarvoor is maar een getal maatgevend: de leeftijd van de vorige oudste mens.
We nemen even zo’n bericht onder de loep. De Spits van 5 dember 2012: “Beth Cooper uit de Amerikaanse staat Georgia is op 116-jarige leeftijd overleden. Ze overleed in haar woonplaats Monroe in de Amerikaanse staat Georgia, waar ze sinds 1917 woonde en jarenlang werkte als lerares aan een kleine school. Cooper gaf ooit aan dat ,,zich niet met zaken van anderen bemoeien en geen junkfood eten” de geheimen van haar hoge leeftijd waren.”
Beth werd dus 116 jaar. Op Wikipedia en in het Guiness Book of Records zijn lijstjes te vinden van collega “oudste mensen”. Deze lijstjes tellen eerlijkheidshalve behalve de jaren ook de dagen. Uren, nog eerlijker, gaat kennelijk zelfs het Guiness Book een beetje ver. Helemaal tricky is het lijstje met “oudste mensen in leven en erkend”. Als er iets veel onderhoud vergt.. Nederland scoort op dit lijstje overigens goed: Hendrikje van Andel, wie kent haar niet, werd maar liefst 115 jaar en 62 dagen en was daarmee op deze lijst een tijdje koploper totdat María Esther de Capovilla op 9 december 2005 de geest bleek te hebben gegeven op de gezegende leeftijd van 116 jaar en 347 dagen.
Criterium op deze lijstjes is ‘gevalideerd’. Slechts als je gevalideerd overlijdt tel je echt mee. In het ander geval kom je hoogstens op lijstje met suspecte andere niet gevalideerde krasse knarren. Hoe dan ook: 115 is een zeer respectabele leeftijd. Van deze 19e eeuwers zijn er nog maar een paar en binnenkort kunnen we voor informatie uit de eerste hand niet meer bij onze betovergrootouders terecht. Een echt verlies.
Op diezelfde lijstjes staat een niet gering aantal bejaarden die op de een of andere manier meerdere nationaliteiten hebben, of hebben gehad. Zouden die ergens in hun lange, lange leven zijn gemigreerd of zouden ze op hoge leeftijd zijn weggekocht door een ambitieuze natie die goede sier wil maken in deze rangorde? En dat doet meteen de vraag rijzen of ook in deze tak van sport kunstgrepen worden toegepast. Om nu meteen aan doping te denken gaat wel heel ver, maar speciale voeding, gepimpte incontentieluiers etc., we kunnen het niet controleren?
Maar ik dwaal af. Mijn punt is de aperte onjuistheid van het bericht. Du moment dat er een tot dan oudste mens moment overlijdt is er per definitie een nieuw oudste mens. Zo’n krantenbericht als boven zou volgens deze redenering pas juist zijn als de laatste mens overlijdt. En dat is er precies een te weinig om het bericht te schrijven. In hetzelfde bericht in Spits wordt overigens melding gemaakt van het overlijden van de “langste mens”, een Chinese van 2,36 meter. Elders wordt melding gemaakt van het overlijden van de “dikste mens”, de “kleinste”, de…
En dan bericht de NOS op 5 april 2016: ‘Mama is dood, oudste chimpansee van Nederland (59)’.